Antieke botanische fuchsiaplaten gevonden op internet

J19-Knophome 2kB.jpg (2001 bytes)                J19-Knopback  2kB.jpg (1931 bytes)

 

Hoe worden kopergravures gemaakt?

No English version

Een gravure is een afbeelding die gemaakt is door het afdrukken op papier van een tekening ,die is ingekerfd in een printplaat. Op de plaat wordt inkt aangebracht. De inkt wordt daarna van het plaatoppervlak afgeveegd, maar  inkt in de inkervingen blijft achter. Door de plaat daarna op papier af te drukken, wordt de ingekerfde afbeelding op het papier vastgelegd. Meestal is die printplaat van koper, maar er zijn ook gravures gemaakt op printplaten van hout of staal. Dankzij de gravuretechniek kunnen we nu zien hoe voor 1839 - het jaar dat de uitvinding van de fotografie het maken afbeeldingen gemakkelijker maakte - planten en dieren er toen uitzagen. Zoals op deze website is te zien zijn er veel afbeeldingen van fuchsia's - met name van de species - op deze wijze als afbeelding te bekijken. De vroegst bekende gravures dateren van 1446. Die van een fuchsia dateert van omstreeks 1703.

 

Keuze van de printplaat

Het maken van een gravure begint met het kiezen van het type printplaat. meest gebruikelijke materiallen voor het maken van antieke prints zijn hout, koper of staal.

Het graveren in hout werd in het begin van deze printtechniek gebruikt; dat was al in de 15e en 16e eeuw.
Wellicht is de meest bekende printingtechniek die van het graveren van afbeeldingen in een koperplaat. Koper is goed te bewerken, omdat het een relatief zacht materiaal is, dat niet kan roesten. Maar aangezien het een zacht materiaal i,s zijn deze platen al gauw versleten. Na iedere keer afdrukken van dergelijke platen worden de ingegraveerde lijnen weer minderscherp weergegeven en grote aantallen goede afdrukken zijn van gegraveerde koperplaten niet te maken.

Vanaf omstreeks 1850 werden de gravures, afgedrukt op staalplaat, populair. Staal is namelijk een heel stuk harder dan koper, waardoor deze gegraveerde platen veel langer scherp waren af te drukken. En ook kunnen in het staal de ingekerfde lijnen fijner en dichter bij elkaar worden aangebracht dan in een koperen plaat. Een staalgravure is dan ook meestal te herkennen aan dunnere lijnen, die dicht op elkaar zijn aangebracht

 

Aanbrengen afbeelding in printplaat

Elke afbeelding van een gravure wordt gevormd door honderden ingegravveerde lijntjes. Die ingegraveerde lijntjes worden gemaakt met een burijn, een graveerijzer
 met een ruitvormige punt. De graveur houdt de burijn meestal bijna parallel met het plaatoppervlak en drukt de ruitvormige punt in de plaat en drukt de burijn zorgvuldig voorwaarts, waardoor een groef ontstaat. Door de  punt van de burijn aan het begin rechtop in de plaat te drukken en deze aan het uiteinde van de lijn op te wippen is de lijn over de volle lijnlengte ingekerfd. Zijn de

lijnen niet over de volle lengte ingekerfd, dan heeft men te maken met een ets.

Inkt toevoegen aan de plaat en afdrukken op papier
Nadat er inkt op het plaatoppervlak is aangebracht, wordt de inkt zorgvuldig van het oppervlak afgewreven en blijft de inkt alleen achter in de ingekerfde lijnen. De meeste inkt komt in de diepst ingekerfde lijnen.
Om de plaat af te drukken wordt deze gelegd op een drukpers. Tevoren is het papier bevochtigd en het papier afgedekt met een speciale zachte vulling. De rollen van de pers drukken het papier aan op de gegraveerde plaat en zo ontstaat een afgedrukte afbeelding op het papier.
Met de hand inkleuren
In de praktijk werden deze afgedrukte gravures met de hand ingekleurd met waterverf. Dit is een kunst op zichzelf, waar hierop niet verder wordt ingegaan. Dat graveren en inkleuren vergde veel tijd en de oplages van deze afdrukken waren meestal niet groot en daardoor wel kostbaar. Uiteindelijk werd deze afdruktechniek verdrongen door de meer economisch uitgevoerde technieken van de lithografie en photogravure. Tegenwoordig is er wel weer een opleving in de graveertechniek doordat met lasergestuurde graveermachines goedkoper, sneller en in grotere oplage gegraveerde afbeeldingen zijn te maken.

'Gelderse Fuchsia Info-site' - november 2008